ترازنامه خیریه چیست

**ترازنامه خیریه** یکی از اسناد مالی مهم است که وضعیت مالی خیریه را در یک لحظه خاص نشان می‌دهد. این سند به‌طور کلی نشان‌دهنده دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه‌های خیریه است و می‌تواند اطلاعاتی مانند منابع مالی، هزینه‌ها و نتایج فعالیت‌های خیریه را ارائه دهد. ترازنامه خیریه به همان روش ترازنامه‌های مالی سایر نهادها تنظیم می‌شود و اطلاعات مربوط به وضعیت مالی سازمان را به ذینفعان (مثل هیئت مدیره، داوطلبان، اهداکنندگان، مقامات نظارتی و غیره) ارائه می‌دهد.

### **ساختار ترازنامه خیریه:**

ترازنامه خیریه به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: **دارایی‌ها** و **بدهی‌ها و سرمایه**. این دو بخش باید با یکدیگر توازن داشته باشند.

#### **1. دارایی‌ها (Assets):**
دارایی‌ها تمام منابع مالی و فیزیکی هستند که خیریه در اختیار دارد و می‌تواند از آن‌ها برای انجام فعالیت‌های خود استفاده کند. دارایی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- **دارایی‌های جاری** (Current Assets): دارایی‌هایی که می‌توانند ظرف مدت یک سال به وجه نقد تبدیل شوند. مانند وجه نقد در بانک، حساب‌های دریافتنی، کمک‌های دریافتی و موجودی کالا.
- **دارایی‌های غیرجاری** (Non-current Assets): دارایی‌هایی که برای مدت طولانی‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند املاک، تجهیزات، ماشین‌آلات و سایر دارایی‌های ثابت.

#### **2. بدهی‌ها (Liabilities):**
بدهی‌ها تمام تعهدات مالی خیریه به افراد و نهادهای دیگر هستند. بدهی‌ها هم به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- **بدهی‌های جاری** (Current Liabilities): بدهی‌هایی که باید ظرف مدت یک سال پرداخت شوند. مانند حساب‌های پرداختنی، وام‌های کوتاه‌مدت و سایر تعهدات مالی کوتاه‌مدت.
- **بدهی‌های غیرجاری** (Non-current Liabilities): بدهی‌هایی که برای مدت طولانی‌تری باید پرداخت شوند. مانند وام‌های بلندمدت و تعهدات بلندمدت مالی.

#### **3. سرمایه (Equity/Net Assets):**
سرمایه یا دارایی خالص، تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌ها است و نشان‌دهنده ارزش خالص خیریه است. در خیریه‌ها به‌طور معمول از اصطلاح "منابع مالی" یا "سهم سرمایه" استفاده می‌شود که نشان‌دهنده کمک‌های دریافت‌شده یا درآمدهای نگهداری‌شده برای انجام فعالیت‌های خیریه است.

### **ساختار کلی ترازنامه خیریه:**

```
-----------------------------------------
| ترازنامه خیریه |
-----------------------------------------
| دارایی‌ها |
| --------------------------------------- |
| دارایی‌های جاری |
| - وجه نقد و معادل نقد |
| - حساب‌های دریافتنی |
| - موجودی کالا |
| --------------------------------------- |
| دارایی‌های غیرجاری |
| - املاک و مستغلات |
| - تجهیزات و ماشین‌آلات |
| - دارایی‌های ثابت دیگر |
-----------------------------------------
| بدهی‌ها |
| --------------------------------------- |
| بدهی‌های جاری |
| - حساب‌های پرداختنی |
| - وام‌های کوتاه‌مدت |
| --------------------------------------- |
| بدهی‌های غیرجاری |
| - وام‌های بلند‌مدت |
| - تعهدات مالی بلندمدت |
-----------------------------------------
| سرمایه / منابع مالی (Net Assets) |
| --------------------------------------- |
| - منابع مالی خیریه |
| --------------------------------------- |
-----------------------------------------
```

### **نکات مهم در ترازنامه خیریه:**

1. **شفافیت در گزارش‌دهی:** ترازنامه باید به‌طور شفاف و دقیق وضعیت مالی خیریه را نشان دهد تا برای اهداکنندگان، مقامات نظارتی و سایر ذینفعان قابل فهم باشد.
2. **تفاوت با سازمان‌های سودمحور:** در خیریه‌ها، منابع مالی به جای ایجاد سود برای سهامداران، برای انجام امور خیریه و فعالیت‌های اجتماعی مصرف می‌شوند. به همین دلیل، ترازنامه خیریه ممکن است بر اساس "منابع مالی" یا "سهم سرمایه" تنظیم شود.
3. **اهمیت گزارش‌گیری:** ترازنامه باید به‌طور دوره‌ای (معمولاً سالانه) تهیه شود تا به خیریه کمک کند تا وضعیت مالی خود را بررسی و تنظیمات لازم را برای پیشبرد اهداف خود انجام دهد.

### **مثال از ترازنامه خیریه:**

فرض کنید خیریه‌ای در پایان سال مالی خود دارای اطلاعات زیر است:

#### **دارایی‌ها:**
- دارایی‌های جاری:
- وجه نقد در بانک: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- حساب‌های دریافتنی: ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- دارایی‌های غیرجاری:
- املاک: ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- تجهیزات: ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال

#### **بدهی‌ها:**
- بدهی‌های جاری:
- حساب‌های پرداختنی: ۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- وام‌های کوتاه‌مدت: ۳,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- بدهی‌های غیرجاری:
- وام‌های بلندمدت: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال

#### **سرمایه:**
- منابع مالی: ۲۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال

#### **ترازنامه خیریه (برای پایان سال مالی):**
```
-----------------------------------------
| ترازنامه خیریه |
-----------------------------------------
| دارایی‌ها |
| --------------------------------------- |
| دارایی‌های جاری |
| - وجه نقد و معادل نقد: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| - حساب‌های دریافتنی: ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| --------------------------------------- |
| دارایی‌های غیرجاری |
| - املاک: ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| - تجهیزات: ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
-----------------------------------------
| بدهی‌ها |
| --------------------------------------- |
| بدهی‌های جاری |
| - حساب‌های پرداختنی: ۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| - وام‌های کوتاه‌مدت: ۳,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| --------------------------------------- |
| بدهی‌های غیرجاری |
| - وام‌های بلند‌مدت: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
-----------------------------------------
| سرمایه / منابع مالی (Net Assets) |
| --------------------------------------- |
| - منابع مالی خیریه: ۲۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
-----------------------------------------
```

### **جمع‌بندی:**
ترازنامه خیریه برای مدیریت منابع مالی و تعیین میزان موجودی و تعهدات مالی بسیار مهم است. این گزارش به خیریه‌ها کمک می‌کند تا بتوانند برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای استفاده از منابع مالی خود داشته باشند و از شفافیت مالی برخوردار شوند.