نحوه ثبت کمکهای دریافتی از دولت در حسابداری چگونه است

ثبت کمک‌های دریافتی از دولت در حسابداری ایران، بسته به نوع کمک (جاری یا سرمایه‌ای) و همچنین نحوه ارائه آن (نقدی یا غیرنقدی) متفاوت است. در اینجا به بررسی جنبه‌های مختلف این موضوع می‌پردازیم:

**1. انواع کمک‌های دریافتی از دولت:**

* **کمک‌های جاری (عملیاتی):** این کمک‌ها برای پوشش هزینه‌های جاری و عملیاتی واحد تجاری پرداخت می‌شوند. مثال‌ها شامل کمک‌های مربوط به جبران زیان، پرداخت حقوق و دستمزد، تامین مواد اولیه و ... است.
* **کمک‌های سرمایه‌ای (دارایی):** این کمک‌ها برای تحصیل، احداث یا بهبود دارایی‌های ثابت پرداخت می‌شوند. مثال‌ها شامل کمک برای خرید ماشین‌آلات، ساخت ساختمان، انجام پروژه‌های زیربنایی و ... است.

**2. استانداردهای حسابداری مرتبط:**

* **استاندارد حسابداری شماره 5 (حسابداری رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه):** اگر دریافت کمک در بازه زمانی بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تصویب صورت‌های مالی قطعی شود، باید طبق این استاندارد عمل شود.
* **استاندارد حسابداری شماره 11 (دارایی‌های ثابت مشهود):** در صورتی که کمک دریافتی مربوط به تحصیل یا بهبود دارایی ثابت مشهود باشد، این استاندارد کاربرد دارد.
* **استاندارد حسابداری شماره 13 (حسابداری مخارج تحقیق و توسعه):** اگر کمک برای پروژه‌های تحقیق و توسعه دریافت شود، این استاندارد مرتبط است.
* **استاندارد حسابداری شماره 22 (افشای اطلاعات مربوط به اشخاص وابسته):** در صورتی که دولت به عنوان شخص وابسته تلقی شود (به دلیل کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه)، اطلاعات مربوط به کمک‌های دریافتی باید طبق این استاندارد افشا شود.

**3. نحوه ثبت حسابداری:**

* **کمک‌های جاری (نقدی):**
* **ثبت دریافت:**
* (بدهکار) بانک/صندوق
* (بستانکار) درآمد کمک‌های دولتی
* **نحوه شناسایی درآمد:** درآمد کمک‌های دولتی باید به گونه‌ای شناسایی شود که با هزینه‌های مرتبط با آن مطابقت داشته باشد. به عنوان مثال، اگر کمک برای پرداخت حقوق و دستمزد است، باید در همان دوره‌ای که حقوق و دستمزد پرداخت می‌شود، به عنوان درآمد شناسایی شود.
* **کمک‌های جاری (غیرنقدی):**
* **ثبت دریافت:**
* (بدهکار) دارایی مربوطه (مانند مواد اولیه)
* (بستانکار) درآمد کمک‌های دولتی (ارزش منصفانه دارایی دریافت شده)
* **نحوه شناسایی درآمد:** مشابه کمک‌های نقدی، درآمد باید به گونه‌ای شناسایی شود که با هزینه‌های مرتبط مطابقت داشته باشد.
* **کمک‌های سرمایه‌ای (نقدی):**
* **روش اول (کاهش بهای تمام شده دارایی):**
* **ثبت دریافت:**
* (بدهکار) بانک/صندوق
* (بستانکار) حساب انتظامی (کمک‌های دریافتی بابت دارایی)
* **ثبت خرید/ایجاد دارایی:**
* (بدهکار) دارایی ثابت
* (بستانکار) بانک/حساب‌های پرداختنی
* **در زمان استهلاک دارایی:**
* هزینه استهلاک بر اساس بهای تمام شده دارایی (پس از کسر مبلغ کمک) محاسبه می‌شود.
* مبلغ کمک به تدریج و به نسبت استهلاک دارایی، از حساب انتظامی به درآمد کمک‌های دولتی منتقل می‌شود. (انتقال از حساب انتظامی به درآمد طی عمر مفید دارایی)
* **روش دوم (شناسایی درآمد انتقالی):**
* **ثبت دریافت:**
* (بدهکار) بانک/صندوق
* (بستانکار) درآمد انتقالی (Deferred Income)
* **ثبت خرید/ایجاد دارایی:**
* (بدهکار) دارایی ثابت
* (بستانکار) بانک/حساب‌های پرداختنی
* **در زمان استهلاک دارایی:**
* هزینه استهلاک بر اساس بهای تمام شده دارایی (بدون کسر مبلغ کمک) محاسبه می‌شود.
* مبلغ درآمد انتقالی به تدریج و به نسبت استهلاک دارایی، به درآمد کمک‌های دولتی منتقل می‌شود. (انتقال از درآمد انتقالی به درآمد طی عمر مفید دارایی)
* **کمک‌های سرمایه‌ای (غیرنقدی):**
* **ثبت دریافت:**
* (بدهکار) دارایی ثابت
* (بستانکار) حساب انتظامی (کمک‌های دریافتی بابت دارایی) (روش کاهش بهای تمام شده)
* یا
* (بدهکار) دارایی ثابت
* (بستانکار) درآمد انتقالی (Deferred Income) (روش شناسایی درآمد انتقالی)
* **نحوه برخورد با حساب انتظامی یا درآمد انتقالی:** مشابه کمک‌های نقدی سرمایه‌ای، این حساب‌ها به تدریج و به نسبت استهلاک دارایی، به درآمد کمک‌های دولتی منتقل می‌شوند.

**4. نکات مهم:**

* **افشا:** اطلاعات مربوط به ماهیت، میزان و شرایط کمک‌های دریافتی از دولت باید در یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی افشا شود.
* **مستندات:** نگهداری مستندات کافی (مانند قراردادها، نامه‌ها و رسیدهای مربوط به دریافت کمک) ضروری است.
* **رعایت قوانین و مقررات:** در ثبت حسابداری کمک‌های دولتی، باید قوانین و مقررات مالیاتی و سایر قوانین مرتبط رعایت شود.
* **انتخاب روش حسابداری:** انتخاب روش حسابداری مناسب (کاهش بهای تمام شده یا شناسایی درآمد انتقالی) برای کمک‌های سرمایه‌ای، باید با توجه به شرایط خاص واحد تجاری و با رعایت استانداردهای حسابداری انجام شود.
* **مشاوره با متخصص:** در صورت وجود ابهام یا پیچیدگی در ثبت حسابداری کمک‌های دولتی، توصیه می‌شود با یک حسابدار یا کارشناس مالی مشورت شود.

**5. مثال:**

فرض کنید یک شرکت تولیدی مبلغ 500 میلیون تومان کمک نقدی از دولت برای خرید ماشین‌آلات دریافت کرده است. ماشین‌آلات خریداری شده دارای عمر مفید 10 سال است و به روش خط مستقیم مستهلک می‌شود.

* **روش کاهش بهای تمام شده:**
* هزینه استهلاک سالانه: (500,000,000 - بهای تمام شده ماشین) / 10
* مبلغی که سالانه از حساب انتظامی به درآمد منتقل می‌شود: 50,000,000 تومان
* **روش شناسایی درآمد انتقالی:**
* هزینه استهلاک سالانه: بهای تمام شده ماشین / 10
* مبلغی که سالانه از درآمد انتقالی به درآمد منتقل می‌شود: 50,000,000 تومان

**تذکر مهم:** با توجه به تغییرات احتمالی در استانداردهای حسابداری و قوانین مالیاتی، توصیه می‌شود همواره به آخرین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های سازمان حسابرسی و سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه شود.

امیدوارم این توضیحات برای شما مفید باشد. در صورت داشتن هرگونه سوال دیگر، بپرسید.

در سایت شرکت مهندسی آبان رایان البرز می توانید انواع نرم افزار چاپ قولنامه مشاور املاک، نرم افزار چاپ قولنامه نمایشگاه اتومبیل،نرم افزار اجاره خودرو، نرم افزار دریافت و پرداخت و غیره را مشاهده کنید. سایت شرکت مهندسی آبان رایان البرز به نشانی https://www.aralborz.ir یک سایت عالی جهت فروش نرم افزار می باشد.