نحوه محاسبه و ثبت ذخیره مطالبات مشکوکالوصول در خیریهها چگونه است

محاسبه و ثبت ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول در خیریه‌ها در ایران، مشابه سایر سازمان‌ها، بر اساس استانداردهای حسابداری و اصول کلی حسابداری (GAAP) انجام می‌شود. هدف از این کار، انعکاس واقعی‌تر دارایی‌ها و سود (زیان) در صورت‌های مالی است. در اینجا به تشریح نحوه محاسبه و ثبت این ذخیره در خیریه‌ها می‌پردازیم:

**1. شناسایی مطالبات مشکوک‌الوصول:**

* **بررسی دوره‌ای:** خیریه باید به صورت دوره‌ای (معمولاً در پایان هر دوره مالی) مطالبات خود را بررسی کند تا مطالبات مشکوک‌الوصول را شناسایی کند. این مطالبات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
* مطالبات معوق (گذشته از سررسید)
* مطالبات مربوط به افرادی که مشکلات مالی دارند یا ورشکست شده‌اند.
* مطالبات مورد اختلاف.
* مطالبات با احتمال وصول پایین به دلیل شرایط خاص.

**2. روش‌های محاسبه ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول:**

* **روش درصدی از فروش نسیه (درآمد):** بر اساس تجربه گذشته، درصدی از فروش یا درآمد نسیه به عنوان ذخیره در نظر گرفته می‌شود. این روش ساده است اما ممکن است دقت کافی نداشته باشد. (در خیریه ها معمولا کاربرد ندارد)
* **روش تجزیه و تحلیل سنی مطالبات:** مطالبات بر اساس مدت زمان معوق شدن دسته‌بندی می‌شوند (مثلاً 30-0 روز، 60-31 روز، 90-61 روز و غیره) و برای هر دسته، درصدی از عدم وصول بر اساس تجربه گذشته در نظر گرفته می‌شود. سپس، مجموع این مبالغ به عنوان ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول محاسبه می‌شود. این روش متداول‌ترین و دقیق‌ترین روش است.
* **روش بررسی موردی:** هر یک از مطالبات به صورت جداگانه بررسی شده و بر اساس شرایط خاص، احتمال وصول آن تخمین زده می‌شود. این روش معمولاً برای مطالبات با مبالغ بالا یا شرایط خاص استفاده می‌شود.

**3. ثبت حسابداری:**

* **شناسایی ذخیره:** پس از محاسبه ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول، باید آن را در حساب‌ها ثبت کرد. ثبت حسابداری به صورت زیر است:

* بدهکار: هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول (به عنوان یک هزینه در صورت سود و زیان)
* بستانکار: ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول (به عنوان یک حساب کاهنده از حساب‌های دریافتنی در ترازنامه)
* **ابطال مطالبات:** زمانی که یک مطالبه غیرقابل وصول تشخیص داده شود، باید آن را از حساب‌ها حذف کرد. ثبت حسابداری به صورت زیر است:

* بدهکار: ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول
* بستانکار: حساب‌های دریافتنی (مطالبات)
* **وصول مطالبات ابطال شده:** اگر مطالبه‌ای که قبلاً ابطال شده وصول شود، ثبت حسابداری به صورت زیر است:

* بدهکار: حساب‌های دریافتنی (مطالبات)
* بستانکار: ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول
* سپس:
* بدهکار: بانک/صندوق
* بستانکار: سایر درآمدها (یا برگشت از هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول)

**4. نکات مهم برای خیریه‌ها:**

* **مستندسازی:** خیریه‌ها باید فرآیند محاسبه و ثبت ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول را به طور کامل مستند کنند. این مستندات شامل روش محاسبه، داده‌های مورد استفاده، و دلایل ابطال مطالبات است.
* **شفافیت:** ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول باید به طور جداگانه در ترازنامه گزارش شود تا استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی بتوانند وضعیت مطالبات خیریه را به درستی ارزیابی کنند.
* **تطابق با استانداردها:** خیریه‌ها باید از استانداردهای حسابداری مربوطه پیروی کنند.
* **حسابرسی:** صورت‌های مالی خیریه‌ها معمولاً توسط حسابرسان مستقل بررسی می‌شوند. حسابرسان بر صحت و دقت محاسبه و ثبت ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول نظارت می‌کنند.
* **توجه به ماهیت فعالیت:** در نظر داشته باشید که ماهیت مطالبات در خیریه‌ها ممکن است متفاوت از سایر سازمان‌ها باشد. به عنوان مثال، ممکن است مطالبات مربوط به کمک‌های وعده داده شده (تعهدات خیرین) وجود داشته باشد که نیاز به ارزیابی دقیق‌تری دارد.

**مثال:**

فرض کنید یک خیریه در پایان سال مالی، 100 میلیون تومان مطالبات دارد. با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سنی مطالبات، به این نتیجه می‌رسد که 5 میلیون تومان از این مطالبات مشکوک‌الوصول است.

* **ثبت شناسایی ذخیره:**
* بدهکار: هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول (5 میلیون تومان)
* بستانکار: ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول (5 میلیون تومان)

اگر در سال بعد، 2 میلیون تومان از این مطالبات غیرقابل وصول تشخیص داده شود، ثبت زیر انجام می‌شود:

* **ثبت ابطال مطالبات:**
* بدهکار: ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول (2 میلیون تومان)
* بستانکار: حساب‌های دریافتنی (2 میلیون تومان)

اگر در همان سال، 500 هزار تومان از مطالبات ابطال شده وصول شود، ثبت زیر انجام می‌شود:

* **ثبت وصول مطالبات ابطال شده:**
* بدهکار: حساب‌های دریافتنی (500 هزار تومان)
* بستانکار: ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول (500 هزار تومان)
* سپس:
* بدهکار: بانک/صندوق (500 هزار تومان)
* بستانکار: سایر درآمدها (یا برگشت از هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول) (500 هزار تومان)

با رعایت این نکات و روش‌ها، خیریه‌ها می‌توانند ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول را به درستی محاسبه و ثبت کنند و صورت‌های مالی شفاف و قابل اعتمادی ارائه دهند. توصیه می‌شود برای اطمینان از رعایت کامل استانداردهای حسابداری، با یک حسابدار مجرب مشورت کنید.

در سایت شرکت مهندسی آبان رایان البرز می توانید انواع نرم افزار چاپ قولنامه مشاور املاک، نرم افزار چاپ قولنامه نمایشگاه اتومبیل،نرم افزار اجاره خودرو، نرم افزار دریافت و پرداخت و غیره را مشاهده کنید. سایت شرکت مهندسی آبان رایان البرز به نشانی https://www.aralborz.ir یک سایت عالی جهت فروش نرم افزار می باشد.