نحوه ثبت کمکهای بلاعوض دولتی در حسابداری خیریه چگونه است

در ایران، ثبت کمک‌های بلاعوض دولتی در حسابداری خیریه (مؤسسات غیرانتفاعی) تابع استاندارد حسابداری شماره 32 با عنوان "حسابداری کمک‌های بلاعوض دولت" و همچنین دستورالعمل‌های سازمان حسابرسی و سایر مراجع ذیصلاح است. در اینجا یک راهنمای کلی برای نحوه ثبت این کمک‌ها ارائه می‌شود:

**1. شناسایی و شرایط شناخت کمک بلاعوض:**

* **تعریف کمک بلاعوض:** کمک بلاعوض، انتقالی است از سوی دولت به یک مؤسسه غیرانتفاعی در ازای ایفای تعهدات یا فعالیت‌های مشخص.
* **شرایط شناخت (شناسایی در حساب‌ها):** کمک بلاعوض تنها زمانی شناسایی می‌شود که:
* اطمینان معقولی از دریافت کمک وجود داشته باشد.
* مؤسسه از رعایت شرایط تعلق کمک اطمینان داشته باشد.
* **نکته مهم:** صرفاً دریافت نامه یا اعلام شفاهی از سوی دولت، برای شناسایی کمک بلاعوض کافی نیست. باید مستندات کافی مبنی بر قطعی بودن دریافت و رعایت شرایط وجود داشته باشد.

**2. روش‌های حسابداری کمک‌های بلاعوض:**

دو روش اصلی برای حسابداری کمک‌های بلاعوض وجود دارد:

* **روش سرمایه‌ای (روش دارایی):** در این روش، کمک بلاعوض به عنوان یک درآمد انتقالی (سرمایه) در ترازنامه شناسایی شده و طی عمر مفید دارایی مرتبط (در صورتی که کمک برای خرید دارایی باشد) یا طی دوره زمانی انجام تعهدات (در صورتی که کمک برای انجام فعالیت‌های خاص باشد) به تدریج به درآمد دوره‌ی جاری منتقل می‌شود.
* **روش درآمدی:** در این روش، کمک بلاعوض به عنوان درآمد دوره در صورت سود و زیان شناسایی می‌شود. این روش معمولاً در مواردی استفاده می‌شود که کمک، برای پوشش هزینه‌های جاری یا انجام فعالیت‌های کوتاه‌مدت باشد و ارتباط مستقیمی با دارایی خاصی نداشته باشد.

**3. انتخاب روش مناسب:**

انتخاب روش مناسب به ماهیت کمک بلاعوض و شرایط آن بستگی دارد. به طور کلی:

* اگر کمک برای خرید یا ایجاد یک دارایی ثابت (مانند ساختمان، تجهیزات) باشد، روش سرمایه‌ای مناسب‌تر است. در این حالت، کمک به مرور زمان و همگام با استهلاک دارایی، به درآمد منتقل می‌شود.
* اگر کمک برای پوشش هزینه‌های جاری یا انجام فعالیت‌های خاص (مانند برگزاری دوره آموزشی، کمک به نیازمندان) باشد، روش درآمدی مناسب‌تر است. در این حالت، کمک در دوره‌ای که هزینه‌ها یا فعالیت‌ها انجام می‌شوند، به عنوان درآمد شناسایی می‌شود.

**4. ثبت حسابداری (مثال‌ها):**

**الف) کمک بلاعوض برای خرید دارایی:**

* **هنگام دریافت کمک:**

* بدهکار: بانک / حساب دریافتنی (حسب مورد)
* بستانکار: درآمد انتقالی (کمک بلاعوض دولتی)

* **هنگام خرید دارایی:**

* بدهکار: دارایی ثابت (به عنوان مثال: ساختمان)
* بستانکار: بانک / حساب پرداختنی

* **در پایان هر دوره (انتقال بخشی از کمک به درآمد):**

* بدهکار: درآمد انتقالی (کمک بلاعوض دولتی)
* بستانکار: درآمد (به عنوان مثال: سایر درآمدهای عملیاتی)

*مقدار انتقال به درآمد، معمولاً متناسب با میزان استهلاک دارایی محاسبه می‌شود.*

**ب) کمک بلاعوض برای پوشش هزینه‌های جاری:**

* **هنگام دریافت کمک:**

* بدهکار: بانک / حساب دریافتنی
* بستانکار: درآمد (به عنوان مثال: سایر درآمدهای عملیاتی)

* *در این حالت، ثبت دیگری لازم نیست. کمک بلاعوض در همان دوره به عنوان درآمد شناسایی می‌شود.*

**5. افشا در صورت‌های مالی:**

مطابق با استاندارد حسابداری شماره 32، اطلاعات زیر باید در صورت‌های مالی افشا شوند:

* ماهیت و میزان کمک‌های بلاعوض دولتی شناسایی شده در دوره.
* سیاست‌های حسابداری اتخاذ شده برای حسابداری کمک‌های بلاعوض.
* شرایط و تعهدات مرتبط با کمک‌های بلاعوض.
* سایر اطلاعات مربوطه که برای درک صورت‌های مالی ضروری است.

**6. نکات مهم برای خیریه‌ها در ایران:**

* **رعایت قوانین و مقررات:** حتماً قوانین و مقررات مربوط به مؤسسات غیرانتفاعی و استانداردهای حسابداری را رعایت کنید.
* **مستندسازی:** تمام مراحل دریافت و استفاده از کمک‌های بلاعوض را به دقت مستند کنید. داشتن مستندات کافی در صورت بازرسی، ضروری است.
* **مشاوره تخصصی:** در صورت نیاز، از حسابداران و مشاوران مالی متخصص در حوزه مؤسسات غیرانتفاعی کمک بگیرید.
* **توجه به مالیات:** کمک‌های بلاعوض دولتی معمولاً مشمول مالیات نیستند، اما برای اطمینان، با مراجع مالیاتی مشورت کنید.
* **دستورالعمل‌های سازمان حسابرسی:** به آخرین دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های سازمان حسابرسی در این زمینه توجه داشته باشید.

**منابع:**

* استاندارد حسابداری شماره 32 "حسابداری کمک‌های بلاعوض دولت"
* دستورالعمل‌های سازمان حسابرسی
* قانون محاسبات عمومی کشور
* قانون مالیات‌های مستقیم

**توجه:** این یک راهنمای کلی است و ممکن است بسته به شرایط خاص هر مؤسسه غیرانتفاعی، نیاز به تعدیل داشته باشد. بهترین راه حل، مشاوره با یک حسابدار خبره و آگاه به قوانین و مقررات مربوط به مؤسسات غیرانتفاعی در ایران است.

در سایت شرکت مهندسی آبان رایان البرز می توانید انواع نرم افزار چاپ قولنامه مشاور املاک، نرم افزار چاپ قولنامه نمایشگاه اتومبیل،نرم افزار اجاره خودرو، نرم افزار دریافت و پرداخت و غیره را مشاهده کنید. سایت شرکت مهندسی آبان رایان البرز به نشانی https://www.aralborz.ir یک سایت عالی جهت فروش نرم افزار می باشد.